ภารกิจ อำนาจหน้าที่ ของเทศบาลตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 แบ่งออกได้ 7 ด้าน คือ

          1. ด้านโครงสร้างพื้นฐาน มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - การจัดให้มีและบำรุงรักษาทางบก ทางน้ำ และทางระบายน้ำ (มาตรา 50 (2) ท. , มาตรา 51 (8) ท. ,มาตรา 53 (3) ท. , มาตรา 16 (2) พ.) 

                    - การจัดให้มีและบำรุงการไฟฟ้าหรือแสงสว่าง (มาตรา 51 (7) ท. , มาตรา 53 (7) ท.) 

                    - การจัดให้มีสาธารณูปการ ให้มีและบำรุงส้วมสาธารณะ (ให้มีน้ำสะอาดหรือน้ำประปา , ให้มีและบำรุงส้วมสาธารณะ) (มาตรา 54 (6) ท. , มาตรา 16 (5) พ.) 

                    - การสาธารณูปโภคและการก่อสร้างอื่น ๆ (มาตรา 51 (1) ท. , มาตรา 53 (2) ท. , มาตรา 53 (6) ท. , มาตรา 16 (4) พ.) 

                    - การจัดให้มีและควบคุมตลาด ท่าเทียบเรือ ท่าข้ามและที่จอดรถ (มาตรา 51 (3) ท. , มาตรา 54 (1) ท. , มาตรา 16 (3) พ.) 

                    - การผังเมือง (มาตรา 16 (25) พ.) 

                    - การขนส่งและการวิศวกรรมจราจร (มาตรา 16 (28) พ.) 

                    - การควบคุมอาคาร (มาตรา 16 (28) พ.)

          2. ด้านส่งเสริมคุณภาพชีวิต มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - การจัดการศึกษา (มาตรา 50 (6) ท. , มาตรา 54 (8) ท. , มาตรา 16 (9) พ.) 

                    - การส่งเสริมการกีฬา (มาตรา 54 (9) ท. , มาตรา 16 (4) พ.) 

                    - การสาธารณสุข การอนามัยครอบครัว การรักษาพยาบาล การป้องกันและระงับโรคติดต่อ , สถานที่ทำการพิทักษรักษาคนเจ็บไข้ (มาตรา 50 (4) ท. , มาตรา 51 (6) ท. , มาตรา 53 (4) ท. , มาตรา 54 (5) ท. , มาตรา 54 (7) ท. , มาตรา 16 (19) พ.) 

                    - การส่งเสริมการพัฒนาและสงเคราะห์เด็ก สตรี คนชรา เยาวชน และผู้พิการ (มาตรา 50 (7) ท. , มาตรา 54 (4) , มาตรา 16 (10) พ.) 

                    - การจัดให้มีและบำรุงรักษาสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ (มาตรา 54 (10) ท. , มาตรา 16 (13) พ.) 

                    - การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง ( มาตรา 16 (7) พ.) 

                    - การกำจัดมูลฝอย สิ่งปฏิกูลและน้ำเสีย (มาตรา 50 (3) ท. , มาตรา 16 (18) พ.) 

                    - การจัดให้มีและควบคุมสุสานและฌาปนสถาน (มาตรา 51 (4) ท. , มาตรา 24 (2) ท. , มาตรา 16 (20) พ.) 

                    - การควบคุมการเลี้ยงสัตว์ (มาตรา 16 (21) พ.) (10) การจัดให้มีและควบคุมการฆ่าสัตว์ (มาตรา 51 (2) ท. , มาตรา 53 (3) ท. , มาตรา 16 (22) พ.)

          3. ด้านการจัดระเบียบชุมชน สังคม และการรักษาความสงบเรียบร้อย มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - การรักษาความสงบเรียบร้อย การส่งเสริมและสนับสนุนการป้องกันและรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน (มาตรา 50 (1) ท. , มาตรา 16 (30) พ.) 

                    - การปรับปรุงแหล่งชุมชนแออัดและการจัดการเกี่ยวกับที่อยู่อาศัย (มาตรา 54 (11) ท. , มาตรา 16 (12) พ.) 

                    - การรักษาความปลอดภัย ความเป็นระเบียบเรียบร้อย และการอนามัย โรงมหรสพ และสาธารณสถานอื่น ๆ (มาตรา 16 (23) พ.) 

                    - การดูแลรักษาที่สาธารณะ (มาตรา 16 (27) พ.) 

                    - การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (มาตรา 54 (50) ท. , มาตรา 16 (29) พ.)

          4. ด้านการวางแผน การส่งเสริมการลงทุน พาณิชยกรรมและการท่องเที่ยว มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - กิจการเทศพาณิชย์ (มาตรา 51 (9) ท. , มาตรา 53 (8) ท. , มาตรา 54 (12) ท.) 

                    - การส่งเสริม การฝึก และประกอบอาชีพ (มาตรา 51 (5) ท. , มาตรา 54 (3) ท. , มาตรา 16 (6) พ.) 

                    - การพาณิชย์ และการส่งเสริมการลงทุน (มาตรา 16 (7) พ.) 

                    - การส่งเสริมการท่องเที่ยว (มาตรา 16 (8) พ.)

          5. ด้านการบริการจัดการและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - การจัดการ การบำรุงรักษาและการใช้ประโยชน์จากป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (มาตรา 16 (24) พ.)

          6. ด้านการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - บำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น (มาตรา 50 (8) ท. , มาตรา 16 (11) พ.)

          7. ด้านการบริหารจัดการและสนับสนุนการปฏิบัติภารกิจของส่วนราชการและองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น มีภารกิจที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ 

                    - การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง (มาตรา 16 (1) พ.) 

                    - การส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และประสิทธิภาพของประชาชน (มาตรา 16 (15) พ.) 

                    - การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น (มตรา 16 (16) พ.)

                    - สามารถแบ่งแยกประเภทอำนาจหน้าที่ของเทศบาลไว้เป็น 2 ส่วน คือ หน้าที่บังคับหรือหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ และอำนาจหน้าที่ ที่เลือกปฏิบัติ 

          ภารกิจหลัก  มาตรา 50 ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลตำบล มีหน้าที่ต้องทำให้เขตเทศบาล ดังต่อไปนี้ 

                    - รักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชนให้มีและบำรุงทางบกและทางน้ำ 

                    - รักษาความสะอาดของถนน หรือทางเดินและที่สาธารณะ รวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล 

                    - ป้องกันและระงับโรคติดต่อ 

                    - ให้มีเครื่องใช้ในการดับเพลิง 

                    - ให้ราษฎรได้รับการศึกษาอบรม 

                    - ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ 

                    - บำรุงศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น 

                    - หน้าที่อื่นตามที่กฎหมายบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของเทศบาล

          มาตรา 53 ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลเมือง มีหน้าที่ต้องทำในเขตเทศบาล ดังต่อไปนี้ 

                    กิจการตามที่ระบุไว้ในมาตรา ๕๐ 

                    - ให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา 

                    - ให้มีโรงฆ่าสัตว์ 

                    - ให้มีและบำรุงสถานที่ทำการพิทักษ์และรักษาคนเจ็บไข้ 

                    - ให้มีและบำรุงทางระบายน้ำ 

                    - ให้มีและบำรุงส้วมสาธารณะ 

                    - ให้มีและบำรุงการไฟฟ้า หรือแสงสว่างโดยวิธีอื่น 

                    - ให้มีการดำเนินกิจการโรงรับจำนำหรือสถานสินเชื่อท้องถิ่น ภารกิจรอง

          ภารกิจรอง มาตรา 54  ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลเมือง อาจจัดทำกิจการใด ๆ ในเขตเทศบาล ดังต่อไปนี้ 

                    - ให้มีตลาด ท่าเทียบเรือและท่าข้าม 

                    - ให้มีสุสานและฌาปนสถาน 

                    - บำรุงและส่งเสริมการทำมาหากินของราษฎร 

                    - ให้มีและบำรุงการสงเคราะห์มารดาและเด็ก 

                    - ให้มีและบำรุงโรงพยาบาล 

                    - ให้มีการสาธารณูปการ 

                    - จัดทำกิจการซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข 

                    - จัดตั้งและบำรุงโรงเรียนอาชีวศึกษา 

                    - ให้มีและบำรุงสถานที่สำหรับการกีฬาและพลศึกษา 

                    - ให้มีและบำรุงสวนสาธารณะ สวนสัตว์ และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ 

                    - ปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรม และรักษาความสะอาดเรียบร้อยของท้องถิ่น 

                    - เทศพาณิชย์ เทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา